Witajcie!

Źródło: CosmeticsEurope.com

Na opakowaniu kosmetyków znajdziecie wiele różnych informacji, symboli i znaków. Niektóre z nich występują tylko na kosmetykach, inne na bardzo różnych produktach (np. żywności lub odzieży). Część z nich jest obowiązkowa, inne nie. 

W poniższym zestawieniu znajdziecie symbole oraz informacje, jakie ze sobą niosą i dlaczego znalazły się właśnie na tym opakowaniu oraz które z nich powinny być obowiązkowo umieszczane. 

Nazwa handlowa kosmetyku 

Informacja nieobowiązkowa

Według obecnego prawa (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009) nie ma obowiązku umieszczania na opakowaniu nazwy handlowej produktu. Jednak jest ona częścią opisu marketingowego kosmetyku, dlatego znajduje się na większości produktów. 

Z punktu widzenia bezpieczeństwa użycia produktu z opisu na opakowaniu powinien wynikać sposób jego użycia. Dlatego nazwa produktu bardzo często zawiera wskazówki dotyczące stosowania (np. krem do cery x na dzień/noc). Z drugiej strony ze względu na wielkość opakowania, niektóre produkty oznakowane są piktogramami wskazującymi na sposób użycia (np. rysunek ust na pomadce) i wówczas nazwa produktu staje się zbędna. 

Nazwa i adres osoby odpowiedzialnej za produkt

Informacja obowiązkowa. Występuje na wszystkich produktach kosmetycznych 

Informacje te mogą być skrócone, pod warunkiem, że umożliwiają identyfikację osoby odpowiedzialnej i jej adres. Osoba odpowiedzialna to zwykle firma (choć może to też być osoba fizyczna), która odpowiada za zgodność produktu z przepisami prawa, w tym jego bezpieczeństwo. Zwykle jest to producent lub importer. 

Jeśli na opakowaniu podano kilka adresów, jeden z nich powinien być podkreślony. Oznacza to, że pod tym adresem przechowywane jest tzw. dossier, czyli dokumentacja kosmetyku (w tym receptura, wyniki badań). Dossier udostępniane jest tylko instytucjom nadzoru np. Inspekcji Sanitarnej. 

Jeżeli kosmetyk jest produkowany poza terytorium UE to obowiązkowe jest podanie nazwy państwa z którego pochodzi. 

Nominalna ilość, czyli ilość kosmetyku w opakowaniu

Informacja obowiązkowa

Podawana jest w mililitrach (ml) lub gramach (g). Musi byc umieszczona na wszystkich kosmetykach, z wyjątkiem:

Data minimalnej trwałości

Informacja obowiązkowa z pewnymi wyjątkami

Data minimalnej trwałości na produktach kosmetycznych poprzedzona jest słowami: ,,Najlepiej zużyć przed końcem" lub symbolem klepsydry. Zawsze jest podawana w kolejności dzień, miesiąc, rok lub miesiąc, rok. Jest to okres, w jakim producent gwarantuje zachowanie bezpieczeństwa, stabilności i deklarowanych właściwości produktu. Oznakowanie jest obowiązkowe na kosmetykach, których trwałość wynosi mniej niż 30 miesięcy. Jeżeli termin trwałości jest dłuższy, producent nie musi go podawać na opakowaniu, ale wówczas wymagany jest symbol otwartego słoiczka PAO (który opisany jest poniżej). 

Istnieją produkty, na których nie stosuje się ani terminu trwałości, ani PAO - są to przykładowo kosmetyki w opakowaniach jednorazowych, produkty zapakowane w pojemniki, w których masa produktu nie ma kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym (jak choćby aerozole) oraz produkty, w przypadku których nie zachodzi ryzyko pogorszenia się ich jakości i bezpieczeństwa (stabilne pod względem mikrobiologicznym, fizycznym i chemicznym). 

Symbol PAO

Obowiązkowy w niektórych przypadkach, stosowany tylko na opakowaniach kosmetyków

PAO, czyli angielski skrót od Period After Opening, czasem jest też nazwany symbolem otwartego słoiczka. Dodatkowo na nim lub pod nim podaje się liczbę miesięcy (oznaczone np. 6M, 9M, 24M). Symbol ten oznacza czas po otwarciu opakowania (od momentu pierwszego użycia zgodnie z przeznaczeniem), w jakim produkt może być bezpiecznie stosowany. 

Umieszcza się go na opakowaniach kosmetyków o trwałości powyżej 30 miesięcy. Wówczas producent może nie umieszczać już daty minimalnej trwałości, ale musi umieścić znak PAO. Oczywiście, może występować na opakowaniu produktu o trwałości poniżej 30 miesięcy, jednak wtedy musi posiadać oba oznaczenia. 

Stosowanie PAO ma zwiększyć bezpieczeństwo użycia kosmetyku. Nowoczesne metody produkcji o wysokim rygorze czystości, innowacyjne systemy konserwujące oraz specjalne opakowania pozwalają na produkcję kosmetyków, które zachowują trwałość przez długi czas (nawet dłużej niż 3 lata). Jednak w czasie stosowania kosmetyk jest narażony na kontakt z otoczeniem, w tym mikroorganizmami pochodzącymi z powietrza i naszej skóry. Dlatego trwałość kosmetyku jest w czasie użycia znacznie krótsza, niż gdy produkt stoi zamknięty na półce. 

Ingredients (wykaz składników produktu)

Informacja obowiązkowa, w niektórych przypadkach może byc umieszczona w innym miejscu niż na opakowaniu 

Lista składników kosmetyku musi być poprzedzona słowem ,,ingredients". Skład kosmetyku podawany jest według nazwy INCI (International Nomenclature od Cosmetics Ingredients) czyli międzynarodowego nazewnictwa składników kosmetycznych. Składniki produktu umieszcza się w porządku malejącym według masy, czyli na początku znajdziemy te, których w produkcie jest najwięcej. Reguła ta dotyczy tylko tych, które występują w recepturze w stężeniu powyżej 1%. Składniki użyte w stężeniach mniejszych mogą być wymieniane w dowolnej kolejności. 

Kompozycje zapachowe lub aromatyczne określa się wyrazami ,,Parfum" lub ,,Aroma. Barwniki wymieniane są najczęściej po innych składnikach (nawet, jeśli jest ich więcej niż 1%) w dowolnej kolejności, zgodnie z ich numerami CI (Color Index). W przypadku kosmetyków sprzedawanych w wielu odcieniach kolorów, najczęściej wymienia się wszystkie barwniki pod warunkiem, że użyto określenia ,,może zawierać" lub symbolu ,,+/-". Powyższe zasady nie dotyczą jednak barwników do włosów, które muszą być wymieniane w kolejności odpowiadającej ich stężeniom i nie mogą być wymieniane w sekcji po ,,+/-".

W składzie kosmetyku wymienia się także tzw. potencjalne alergeny (o ile występują), czyli 26 składników kompozycji zapachowych, które u osób szczególnie wrażliwych mogą wywoływać uczulenia. 

Jeżeli opakowanie kosmetyku jest zbyt małe, skład może zostać umieszczony na ulotce dołączonej do produktu lub dostępnej w miejscu sprzedaży, pod warunkiem, że na opakowaniu znajduje się symbol odesłania do załączonej informacji - ,,ręki na książce".

Symbol ,,ręki na książce"

Obowiązkowy w niektórych przypadkach, stosowany tylko na opakowaniach kosmetyków

Symbol ,,ręki na książce" oznacza, że na dołączonej do kosmetyku ulotce, taśmie lub kartce umieszczone są dodatkowe, ważne informacje. Stosowany jest najczęściej, gdy na opakowaniach wewnętrznym i zewnętrznym brakuje miejsca na zamieszczenie wszystkich istotnych informacji. Umieszczenie tego symbolu jest obowiązkowe, kiedy na opakowaniu powinny znajdować się obowiązkowe rzeczy jak skład i dostępne są one na dołączonej ulotce. Jeśli na produkcie znajduje się symbol ,,ręki na książce", koniecznie zapoznajcie si z dołączonymi do produktu informacjami. Mogą tam znajdować się chociażby ważne wskazówki zapewniające bezpieczne użycie produktu. 

Numer partii lub inne oznaczenie pozwalające na identyfikację produktu

Informacja obowiązkowa

Numer partii może być umieszczony na przykład w postaci wytłoczonego numeru lub daty, może być także zakodowany w kodzie paskowym. Ułatwia on jednoznaczne zidentyfikowanie konkretnej partii danego produktu np. podczas rozpatrywania reklamacji i służy tylko i wyłącznie producentowi w celu prześledzenia procesu, w którym dana partia została wytworzona. Może być umieszczony tylko na opakowaniu zewnętrznym, jeśli jest to podyktowane małymi rozmiarami produktu. 

W przypadku dystrybutora lub konsumenta, numer partii pomaga w identyfikacji produktu podczas postępowania reklamacyjnego. Nie jest jednak umieszczany po to, by przekazać informacje o dacie produkcji dystrybutorom lub konsumentom.

Szczególne ostrzeżenia

Informacja obowiązkowa w niektórych przypadkach

Na opakowaniu niektórych kosmetyków producent umieszcza dodatkowe ostrzeżenia, np. ,,chronić oczy", ,,nie stosować u dzieci poniżej 3 lat". Są one wymagane w przypadku niektórych typów produktów lub stosowania niektórych składników.

Na opakowaniu mogą być także umieszczone ostrzeżenia, które nie są obowiązkowe, ale np. wynikają z doświadczeń konsumentów z podobnymi produktami, jak ,,nie stosować w okolicach oczu" na kremie do twarzy, jeśli preparat powoduje szczypanie po zastosowaniu w tym miejscu. Takie ostrzeżenia może zalecić specjalista wykonujący ocenę bezpieczeństwa kosmetyku. 

Produkt łatwopalny

Obowiązkowo, na opakowaniach niektórych aerozoli, występuje nie tylko w kosmetykach

Znak stosowany na opakowaniach wyrobów aerozolowych. Oznacza, że zawartość opakowania jest łatwopalna lub skrajnie łatwopalna.

Symbol UVA

Informacja nieobowiązkowa, stosowany tylko na kosmetykach ochrony przeciwsłonecznej

Produkt oznakowany w ten sposób spełnia zalecenia Komisji Europejskiej w zakresie skuteczności ochrony przed promieniowaniem UVA. Obecnie wszystkie kosmetyki przeciwsłoneczne powinny spełniać zalecenia w tym zakresie, według których współczynnik ochrony przed promieniowaniem UVA musi wynosić co najmniej 1/3 wartości SPF. 

Więcej o kosmetykach przeciwsłonecznych przeczytacie w poście o bezpiecznym opalaniu. 

Znak ,,nie testowane na zwierzętach" 

Informacja nieobowiązkowa

W obowiązujących przepisach istnieje CAŁKOWITY zakaz testowania kosmetyków oraz ich składników na zwierzętach, a także wprowadzanie do obrotu produktów zawierających substancje testowane na zwierzętach przez danego producenta. 

Należy jednak pamiętać, że praktycznie nie  ma substancji, które nigdy w historii nie zostały przetestowane na zwierzętach. Ocena bezpieczeństwa wszystkich produktów kosmetycznych, w tym tych oznakowanych tym symbolem, oparta jest na danych uzyskanych na zwierzętach w przeszłości.

Stosowanie oznakowania ,,cruelty free" zostało przez producentów uznane za wprowadzając w błąd i znak ten nie jest regulowany żadnym aktem prawnym i może mieć różny kształt. 

Więcej o testach na zwierzętach przeczytacie w tym poście.

Znak ,,e"

Symbol nieobowiązkowy

Znak ,,e" umieszcza się na wszystkich towarach paczkowanych, nie tylko na kosmetykach. Oznacza gwarancję firmy paczkującej towar, że podczas napełniania opakowań stosowano system kontroli wewnętrznej ilości produktu w opakowaniu.

Znak ,,odwrócony epsilon"

Symbol nieobowiązkowy

Znak ,,odwrócony epsilon" odnosi się do opakowania - oznacza butelkę miarową o określonej pojemności. 

Oznakowanie materiału

Symbol nieobowiązkowy

Oznakowanie materiału, z którego wykonano opakowanie. Przykładowo - pokazany symbol oznacza, że opakowanie wykonano z aluminium. 

Oznakowanie materiału

Symbol nieobowiązkowy

Oznakowanie materiału, z którego wykonano opakowanie. Pokazany symbol oznacza, że opakowanie wykonano z politereftalanu etylenu. Inne skróty, które mogą wystąpić na opakowaniach to np. LDPE (low density polyethylene), HDPE (high density polyethylene). 

Znak ,,zielony punkt"

Symbol nieobowiązkowy

Znak towarowy ,,zielony punkt" oznacza, że producent ma podpisaną umowę z organizacją odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, która jednocześnie posiada licencję na używanie tego znaku. W Polsce wyłączne prawa do używania znaku zastrzeżonym znakiem towarowym ,,Zielony punkt" ma Rekopol Organizacja Odzysku S.A. Znak ten często - niesłusznie - jest kojarzony z możliwością recyklingu opakowania lub ekologicznością produktu. 

Wszyscy producenci kosmetyków mają obowiązek recyklingu opakowań, ewentualnie wnoszenia tzw. opłaty produktowej za niewykonanie tego obowiązku. 

Znak ,,dbaj o czystość"

Symbol nieobowiązkowy

Znak ten sugeruje, że po zużyciu opakowanie wyrzucić do kosza na odpady, aby nie zanieczyszczać środowiska. 

Zgodność z obowiązującym ustawodawstwem

Symbol obowiązkowy na wyrobach aerozolowych, występuje nie tylko na kosmetykach

Całkowita pojemność opakowania

 Symbol obowiązkowy na aerozolach, występuje nie tylko na kosmetykach

Spotkacie go najczęściej na lakierach do włosów lub dezodorantach. Oznacza całkowitą pojemność opakowania podaną w mililitrach (ml).

Preparaty testowane dermatologicznie

Symbol nieobowiązkowy

Oznacza, że kosmetyk został przebadany pod względem dermatologicznym i podczas badania ni wykazał właściwości drażniących lub uczulających. Badania przeprowadza się na grupie ochotników pod kontrolą lekarza.

W praktyce każdy lub prawie każdy kosmetyk jest poddawany takim badaniom.

Znak kosmetyku naturalnego lub organicznego

Symbol nieobowiązkowy, przyznawany odpłatnie

O tych oznaczeniach powstał już cały osobny post, więc nie będę już powielać tych informacji. Całość do przeczytania w poście ,,Kosmetyki naturalne i ekologiczne - regulacje prawne i certyfikaty". 

Znak Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji 

Symbol nieobowiązkowy, przyznawany odpłatnie

Jak w powyższym przypadku, przyznawany jest do certyfikowania kosmetyków naturalnych.